Cách mạng Công nghiệp 4.0 với những công nghệ lõi như trí thông minh nhân tạo, Blockchain, Robotcis, Big Data, … đang được kì vọng sẽ giải phóng trí thông minh, năng lực sáng tạo, năng lực sản xuất vượt xa những gì mà ba cuộc cách mạng công nghiệp trước đây mang lại.

- MỞ TÀI KHOẢN TẠI BINANCE TRONG 1 PHÚT -

Tuy nhiên, cơ hội và thách thức luôn song hành. Và, một trong những rào cản lớn nhất của các doanh nghiệp, startup Việt Nam khi tiếp cận, phát triển cùng dòng chảy của CMCN 4.0 chính là vấn đề pháp lý. Đặc biệt là các doanh nghiệp, startup hoạt động trong 4 mảng công nghệ đang nổi như tiền mã hoá (cryptocurrency), nền tảng cho vay ngang hàng (P2P Lending), thanh toán điện tử (e-payment) và nền tảng sáng tạo (platform innovation).

Tiền mã hoá (cryptocurrency)

Như phần lớn các quốc gia khác, khung pháp luật của Việt Nam về quản lý, xử lý tiền mã hóa, tài sản ảo hiện còn rất sơ khai. Tính đến tháng 5/2019, đã có khoảng 112/251 nước chấp nhận Bitcoin. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa thừa nhận và bảo vệ các giao dịch tiền mã hoá, thậm chí cấm thanh toán bằng cryptocurrency. Nhiều ngân hàng đang áp dụng chính sách chặn các giao dịch liên quan đến tiền mã hoá như nộp rút tiền, chuyển khoản, giao dịch thẻ.

Do đó, các dự án phát triển sàn giao dịch tiền mã hoá, xây dựng ứng dụng phân quyền sử dụng tiền mã hoá, token vào thanh toán, dù đội ngũ phát triển là người Việt Nam nhưng đều đang đăng kí hoạt động tại nước ngoài.

Vì thế, nhiều vấn đề pháp lý liên quan đến lĩnh vực này cần được tiếp tục nghiên cứu, đề xuất hướng hoàn thiện.

Vay ngang hàng (P2P Lending)

Bản chất của P2P Lending là mô hình kinh doanh mới, một loại hình dịch vụ sáng tạo dựa trên nền tảng công nghệ số kết nối trực tiếp người vay với người cho vay (nhà đầu tư) mà không thông qua trung gian tài chính.

Tại Việt Nam, hệ thống pháp luật chưa có quy định quản lý riêng và cũng không cấm (trừ trường hợp được xác định là hoạt động ngân hàng) nên mô hình này xuất hiện cách đây khoảng 2 năm với 40 công ty đang hoạt động theo dạng thức truyền thống nêu trên.

Tuy nhiên, tại một số quốc gia và cả Việt Nam, P2P Lending đã bị lợi dụng, và biến tướng. Thay vì làm trung gian kết nối thông tin, có công ty P2P Lending đã huy động tài chính đa cấp để lừa đảo, chiếm dụng vốn…

Thanh toán điện tử (E-payment)

Với xu hướng hạn chế tiền mặt, chính phủ kỳ vọng, đến 2020, tỷ trọng tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán ở Việt Nam sẽ ở mức thấp hơn 10% và chủ yếu chuyển sang phương thức thanh toán điện tử.

Để thực hiện mục tiêu trên, một trong các giải pháp mà chính phủ cân nhắc thực hiện là nghiên cứu triển khai một số biện pháp hành chính kết hợp với các biện pháp khuyến khích về lợi ích kinh tế nhằm phát triển thanh toán điện tử.

Platform Innovation (Nền tảng sáng tạo)

Grab, Uber, Airbnb, là những cái tên tiên phong trong nền kinh tế chia sẻ. Đây là những Platform ứng dụng công nghệ để kết nối các bên tham gia, giúp tăng khả năng tương tích đồng bộ người dùng với sự thuận lợi trong việc trao đổi hàng hoá, dịch vụ, qua đó kích hoạt việc tạo ra giá trị cho tất cả người tham gia.

Tuy nhiên, vụ thua kiện của Grab với công ty taxi truyền thống gần đây vẫn khiến người ta tranh cãi và đòi hỏi một bộ khung pháp luật chuẩn để không có thêm một ứng dụng nào khác bị kiện hay xử phạt.

Chính phủ lắng nghe và hành động

Để hiểu rõ những trở ngại mà doanh nghiệp đang gặp phải, nhằm ban hành, điều chỉnh, hoàn thiện khung pháp luật rõ ràng và mang tính khuyến khích phát triển cùng với CMCN 4.0, các cơ quan nhà nước cần lắng nghe doanh nghiệp nhiều hơn và hành động kịp thời.

Trước hết, Viện khoa học pháp lý sẽ tổ chức buổi thảo luận “Luật pháp cho các vấn đề của CMCN lần thứ 4” tại TPHCM vào ngày 25 tháng 5 tới. Đây là cơ hội để đại diện phía cơ quan pháp luật lắng nghe những chia sẻ từ chính các doanh nghiệp và cộng đồng startup để từ đó có những động thái rõ ràng hơn về pháp luật cho các vấn đề nêu trên.

Đây là sự kiện mở cho những cá nhân, tổ chức quan tâm tới CMCN 4.0 và pháp lý tại Việt Nam. Để tham hội thảo, bạn hãy đăng kí tại link: https://bit.ly/2LUYale

Sự kiện tại TP.HCM lần này sẽ là tiền đề cho Hội thảo cấp quốc gia dự kiến tổ chức vào tháng 6 tới.