Vụ việc nghiêm trọng, cần thiết phải xử lý hình sự

Mới đây, vụ việc hàng chục người tập trung tại trụ sở Công ty Cổ phần Modern Tech (tọa lạc tại tòa nhà 68 Nguyễn Huệ, quận 1, TP. HCM) tố cáo bị công ty này lừa đảo chiếm đoạt hơn 15.000 tỷ đồng từ tiền ảo iFan đang gây xôn xao dư luận. Thông tin ban đầu, có tới 32.000 người tham gia đầu tư vào dự án tiền ảo này.

Theo tố cáo của người dân, công ty này do người Việt sáng lập nhưng lại gắn mác các dự án đến từ Singapore và Ấn Độ. Modern Tech kêu gọi nhà đầu tư mua đồng tiền ảo iFan, Pincoin. Với đồng iFan, công ty Modern Tech đã phát hành 21 triệu đồng và bán cho các nhà đầu tư với mức giá từ 1,6 – 2,6 đô la Mỹ/đồng.

Công ty cam kết khi tham gia, nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi nhuận thấp nhất 48%/tháng, thời gian hoàn vốn tối đa 4 tháng. Ngoài ra, nếu lôi kéo được người vào hệ thống sẽ được hưởng thêm 8% số tiền người mới tham gia.

Sau khi thu được số tiền lớn từ nhà đầu tư, Modern Tech bất ngờ tuyên bố thay đổi hình thức trả thưởng bằng cách quy đổi sang các đồng tiền ảo iFan có “giá quy định” là 5 USD/đồng. Thế nhưng hiện nay giá trị của đồng tiền này giảm xuống chỉ còn 0,01 USD/đồng, có nghĩa là toàn bộ số tiền đầu tư vào iFan gần như mất trắng. Cơ hội lấy lại vốn bằng không khi mà có căn cứ xác định công ty đã biến mất khỏi địa chỉ kinh doanh, trước thời điểm người dân kéo đến bao vây trụ sở khoảng 1 tháng.

Về vấn đề này, trung tá Đào Trung Hiếu, chuyên gia tội phạm học, Bộ Công an cho rằng đây là vụ việc rất nghiêm trọng, các cơ quan tố tụng cần nhanh chóng vào cuộc. Ông cũng chính là điều tra viên thụ lý vụ án lừa đảo đa cấp lớn nhất Việt Nam thời điểm năm 2012 xảy ra tại Công ty MB24, đồng thời đang viết luận án tiến sĩ luật học về đề tài phòng ngừa tội lừa đảo trong kinh doanh đa cấp.

Trung tá Hiếu xác định đây là một vụ án lừa đảo đa cấp dưới hình thức huy động vốn trái phép, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, cần thiết phải xử lý hình sự.

“Quan điểm của tôi dựa trên những căn cứ sau: Nói hoạt động của Modern Tech theo phương thức đa cấp vì công ty này đã xây dựng mạng lưới người tham gia kinh doanh đồng tiền ảo iFan gồm nhiều cấp, nhiều nhánh. Thông qua chính sách trả thưởng cho người tham gia lên đến 8% số tiền (mua đồng tiền ảo iFan) nếu lôi kéo người mới tham gia vào hệ thống, công ty đã xây dựng được mạng lưới nhà đầu tư lên đến 32.000 người.

Nói hoạt động của Modern Tech là lừa đảo đa cấp, vì trong hoạt động của công ty dựa trên sự gian dối, thể hiện ở các dấu hiệu: Mạo nhận là công ty được ủy quyền của các đối tác nước ngoài làm ăn uy tín; Tuyên truyền sai sự thật về ích lợi khi tham gia vào mạng lưới đầu tư đồng iFan”, trung tá Hiếu nêu rõ.

Cần khẩn trương xác minh, truy tìm các đối tượng chủ mưu trong đường dây

Chuyên gia tội phạm học này cho rằng, kẻ cầm đầu lấy lợi ích làm mồi nhử, hứa hẹn những lợi ích vô cùng hấp dẫn khi tham gia (hưởng lợi nhuận thấp nhất 48%/tháng, thời gian hoàn vốn tối đa 4 tháng) để kích thích lòng tham, tính hám lợi của người dân.

“Trên thực tế, chúng dùng tiền của người vào sau trả cho người vào trước, thậm chí cắt một phần số tiền người tham gia đóng vào công ty, để trả cho họ với danh nghĩa trả lãi, nhằm tạo lòng tin để mở rộng mạng lưới. Nói hoạt động của Modern Tech là huy động vốn trái phép để chiếm đoạt, vì bản chất thực sự của việc bán đồng tiền ảo iFan (không có giá trị và giá trị sử dụng) là chỉ nhằm thu tiền của các nhà đầu tư.

Sản phẩm dịch vụ hay các vật ảo đó chỉ là cái cớ, là vỏ bọc che đậy cho mục đích thu hút nguồn tài chính từ xã hội. Việc này tương tự như công ty MB 24 bán ra các gian hàng ảo. Đây là hành vi bị nghiêm cấm, vì luật pháp hiện hành về quản lý bán hàng đa cấp nghiêm cấm việc thu bất kỳ khoản tiền nào của người tham gia”, trung tá Hiếu nêu rõ.

Ông cũng cho biết, yếu tố chiếm đoạt đã được thể hiện rõ ràng bằng việc sau khi huy động số tiền lên đến 15.000 tỷ, lãnh đạo công ty đã ôm tiền bỏ trốn. Đó là những căn cứ để xác định hành vi của các đối tượng chóp bu tại công ty Modern Tech phạm vào Điểm d, Khoản 1, Điều 290 – Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) – Tội “Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản”.

“Điều tôi muốn nhấn mạnh ở đây là phải khẩn trương xác minh truy tìm các đối tượng, tiến hành xác minh sự việc, phong tỏa tài khoản, kê biên tài sản của các đối tượng chủ mưu cầm đầu và khởi động tiến trình tố tụng hình sự đối với những kẻ khởi xướng đường dây lừa đảo đa cấp này”, trung tá Hiếu nói.

Một phần do lòng tham của bị hại

Được biết, đa phần nạn nhân trong vụ việc này đều là người thành phố, thậm chí là doanh nhân thành đạt những vẫn “sập bẫy”. Trung tá Hiếu cho biết, ông từng làm việc với hàng nghìn bị hại trong các vụ án đa cấp lừa đảo trước đây và nhận thấy không phải bị hại nào cũng đáng thương. Nhiều người biết là việc tham gia có rủi ro, thậm chí là lừa đảo, nhưng vì cái lợi trước mắt, nên vẫn tham gia. Hoặc lỡ tham gia rồi thì cố lôi kéo người khác vào để rút được vốn ra và được hưởng hoa hồng phát triển mạng lưới.

Lừa đảo trong kinh doanh theo phương thức đa cấp đã và đang có những “biến thể” tinh vi, không chỉ là bán sản phẩm hàng hóa cụ thể mà đã lan sang nhiều lĩnh vực khác nhau trong đời sống như: đầu tư tài chính, góp vốn, thương mại điện tử, tiền ảo, chăm sóc sức khỏe, du lịch nghỉ dưỡng, sân chơi tài chính, các khóa học làm giàu…

Những chiêu trò để dụ dỗ người dân thường được sử dụng như: Tuyên truyền vô tội vạ về lợi ích khi tham gia vào mạng lưới đa cấp; “nổ” về hiệu quả đầu tư, không phải làm gì cũng có thu nhập siêu khủng; cho người tham gia chứng kiến các cuộc hội thảo, dàn dựng những màn trả thưởng hoành tráng để đánh vào lòng tham, tính hám lợi; mạo danh các cơ quan nhà nước, đơn vị có uy tín, làm giả các loại tài liệu để lòe bịp người dân, nhằm tạo lòng tin; cắt lãi ngay (lấy từ chính tiền của nạn nhân) trả cho nạn nhân dưới danh nghĩa lãi suất khiến người dân mờ mắt, về góp thêm vốn, rủ thêm người đầu tư.

Lừa đảo trong kinh doanh đa cấp đã gây nên hậu quả vô cùng nặng nề trong đời sống xã hội, trước hết là đối với nền kinh tế và đời sống người dân. Điển hình như vụ lừa đảo tại Công ty Liên Kết Việt, đã có hơn 66.000 người bị chiếm đoạt số tiền hơn 1.900 tỉ đồng; Công ty MB24 lôi kéo 17.000 người tham gia gây thiệt hại hơn 630 tỉ đồng,…

Hành vi này còn góp phần đảo lộn các giá trị, chuẩn mực đạo đức truyền thống của dân tộc. Vì lỡ bỏ tiền tham gia, trước nguy cơ mất vốn, nhiều người tiếp tục dụ dỗ, lừa gạt người thân, bạn bè của mình tham gia mạng lưới, miễn là thu được số tiền đã đầu tư.